هەمیشە بازرگانی جیهانی یەکێک بووە لە هۆکارە گرنگەکانی گەشەسەندنی ئابووری و گەشەی وڵاتان. لەگەڵ تێپەڕبوونی کاتدا، بازرگانی جیهانی لە زۆر ڕووەوە گۆڕانکاری بەسەردا هاتووە و ئاوەدانتر بووە. یەکێک لە هۆکارە گرنگەکانی گەشەسەندنی بازرگانی جیهانی، ڕێککەوتنی بازرگانی دوولایەنە و فرەلایەنە. لەم بابەتەدا بەدواداچوون بۆ گرنگی و کاریگەری ئەو ڕێککەوتنانە لە گەشەسەندنی بازرگانی جیهانیدا دەکەین.
ڕێککەوتنی بازرگانی دوو قۆڵی و فرەلایەنە بریتین لەو ڕێککەوتنانەی کە لە نێوان دوو وڵات یان زیاتردا واژۆ دەکرێن و مەبەستیان ئاسانکاری بازرگانی و لابردنی بەربەستەکانی بەردەم بازرگانییە. ئەم ڕێککەوتنانە دەتوانن پابەندبوونە داراییەکان، باجی گومرگی، ڕێسا تەندروستی و تەکنیکییەکان، مافی خاوەندارێتی فیکری و بابەتی دیکەی پەیوەست بە بازرگانی لەخۆ بگرن.
ڕێککەوتنە بازرگانییە دوولایەنەکان بەزۆری لە نێوان دوو وڵاتدا واژۆ دەکرێن و بەهۆی دیزاین و جێبەجێکردنی سادەترەوە دەتوانرێت بە خێرایی لە ئاستێکی بچووکدا جێبەجێ بکرێن. ئەم ڕێککەوتنانە دەتوانن زۆر بەسوود بن بۆ وڵاتانی تازەپێگەیشتو کە بەدوای گەشەپێدانی بازرگانی خۆیاندا دەگەڕێن. بۆ نموونە ڕێککەوتنە بازرگانییە دووقۆڵییەکان دەتوانن یارمەتی ئەو وڵاتانە بدەن کە بەرهەمی تایبەتیان هەیە و بەدوای بازاڕی هەناردەکردندا دەگەڕێن. بە واژۆکردنی ئەم ڕێککەوتنانە، ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەردوو وڵات ئاسانکاری بۆ دەکرێت و ئاستەنگەکانی سەر ڕێگای بازرگانی کەم دەبنەوە.
ڕێککەوتنە بازرگانییە فرەلایەنەکان زۆر گرنگترن وەک ڕێککەوتنی واژۆکراوی نێوان چەند وڵاتێک. ئەم ڕێککەوتنانە دەتوانن کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر گەشەی بازرگانی جیهانی هەبێت. یەکێک لە گرنگترین ڕێککەوتنە بازرگانییە فرەلایەنەکان ڕێکخراوی بازرگانی جیهانییە. ئەم ڕێکخراوە هەوڵ دەدات بەربەستە بازرگانییەکان کەم بکاتەوە و ڕێسا و ڕێساکانی بازرگانی نێودەوڵەتی ڕێکبخات. سەرەڕای بوونی ڕێککەوتنی بازرگانی فرەلایەنە، بازرگانی جیهانی بە شێوەیەکی بەرفراوانتر بەڕێوەدەچێت و وڵاتان بە ئاسانی دەتوانن دەستیان بە بازاڕە جیهانییەکان بگات.
ڕێککەوتنە بازرگانییە دووقۆڵی و فرەلایەنەکان سوود و زیانیان هەیە. یەکێک لە سوودەکانی ئەم ڕێککەوتنانە ئاسانکارییە بۆ بازرگانی نێوان وڵاتان. بە واژۆکردنی ئەم ڕێککەوتنانە، بەربەستە بازرگانییەکان کەم دەبنەوە و وڵاتان دەتوانن بە ئاسانی کاڵا و خزمەتگوزارییەکانیان هەناردەی بازاڕە جیهانییەکان بکەن. جگە لەوەش ئەم ڕێککەوتنانە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە گەشەپێدانی ئابووری و ڕەخساندنی هەلی کار لە وڵاتان.
بەڵام وەک ئاماژەمان پێدا، ڕێککەوتنە بازرگانییە دوولایەنەکان و فرەلایەنەکانیش زیانیان هەیە. یەکێک لە زیانەکانی ئەم ڕێککەوتنانە کاریگەری ناهاوسەنگانە لەسەر وڵاتان. بۆ نموونە، وڵاتانی بچووک و تازەپێگەیشتووی جیهان لەوانەیە ناهاوسەنگی بازرگانییان لەگەڵ وڵاتانی گەورەدا هەبێت و بە زیانی خۆیان ئەو کارە بکەن. هەروەها ڕەنگە هەندێک ڕێککەوتنی بازرگانی دوولایەنە و فرەلایەنە سوود بە هەندێک پیشەسازی و بازرگانی بگەیەنن لە هەمان کاتدا زیان بە هەندێکی تر بگەیەنن.
لە کۆتاییدا، ڕێککەوتنە بازرگانییە دووقۆڵی و فرەلایەنەکان ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە گەشەی بازرگانی جیهانیدا. ئەم ڕێککەوتنانە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە ئاسانکاری بازرگانی نێوان وڵاتان و گەشەپێدانی ئابووری و ڕەخساندنی هەلی کار. بە واژۆکردنی ئەم ڕێککەوتنانە، بازرگانی جیهانی بە شێوەیەکی زیاتر و فراوانتر بەڕێوەدەچێت و وڵاتان بە ئاسانی دەتوانن دەستیان بە بازاڕەکانی جیهان بگات. بەڵام پێویستە گرنگی بە خاڵەکانی وەک کاریگەری ناهاوسەنگی ڕێککەوتنەکان و قازانجی هەندێک وڵات بدەین و هەوڵبدەین ڕێککەوتنی دادپەروەرتر بۆ هەموو وڵاتان واژۆ بکەین.