ئاسنگەری یەکێکە لە کۆنترین هونەرەکانی کاری کانزا و سەرچاوەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمێکی زۆر دوور. لەم پرۆسەیەدا هێزی گەورە بەکاردەهێنرێت و زۆرجار ئامرازەکانی کارکردن زۆر قورسن. لە ڕابردوودا کانزای خوازراویان تا ڕادەی پێویست دەتواندەوە و دواتر بە جووتێک پەنجە لەسەر سەنگەیەک دەیانگرت و بە چەقۆ دەیانکوتا بۆ دۆزینەوەی شێوەی دڵخواز. هەندێک جار کانزای تواوە بە چەقۆ لەناو قاڵبێکدا شێوەی دەدرا و کانزای تواوە شێوەی قاڵبەکەی دەگرت.
پێش پەرەپێدانی شێوازی کارامەی دروستکردنی پۆڵا و بەردەستبوونی بڕێکی زۆر لە پۆڵا، ئاسنی درووستکراو یان درووستکراو باوترین جۆری ئاسنی شل بوو. هەر لەبەر ئەم هۆکارەش ئەو ئالۆوییە پێی دەوترێت “wrought” و بە شێوەیەکی سەرەکی بە چەقۆ لێدان، ڕۆڵکردن، یان پێکهێنانی لە دۆخێکدا دروست دەکرێت کە ئەوەندە گەرمە کە شلەی تواوەی لێ فڕێدەدرێت.
هاوتای مۆدێرن و پراکتیکی ئاسنی درووستکراو پۆڵایەکی سووکە کە پێی دەوترێت پۆڵایەکی کەم کاربۆنی. نە ئاسنی درووستکراو و نە پۆڵایەکی سووک ئەوەندە کاربۆنیان تێدا نییە کە بتوانن بە گەرمکردنەوە و کوژاندنەوە بە زەحمەت کاربکەن.
ئاسنی نەرم یان ئاسنی پێکهاتەیی و ئاسنی درووستکراو یان ‘گوڵی سیاج’ یان فارسی فێر فۆرجێ (بە فەرەنسی: Fer Forgé) واتە گۆڕینی شێوە و لوولکردن بۆ بار یان ئاسنی فرەگۆشە کە بەشێکی نووکەکەی لە کانزاکە وردە وردە بە کوتان تەسک دەبێتەوە و لە لە ماوەی چەند قۆناغێکی گەرمکردنەوەدا لەناو کورەی ئاسنگەریدا، دەگۆڕێت بۆ پارچەیەکی جوانی لوول بۆ بەکارهێنان لە کارە دیکۆراتییەکان. ئەم پیشەسازییە زیاتر لە تورکیا ئەنجام دەدرێت و فڕنی فۆرج لە دوو بەش پێکدێت: فێر + فۆرژێ کە هەریەکەیان مانای جیاوازیان هەیە.
هونەری دروستکردنی سیاج کە لە وەرشەی بچووکی ئاسندا بە شێوازی تەقلیدی بە توانەوەی و شێوەدانانی ئاسن یان بە کاستکردنی ئاسن و کانزاکانی دیکە لە ئێراندا ئەنجام دەدرا، لەم ساڵانەی دواییدا پێشکەوتنی گەورەی بەدەستهێناوە و بووەتە پیشەسازی بەرهەمهێنانی سیاج و ئاسنی درووستکراو لە وەرشە و کارگە گەورەکاندا
ئاسنی درووستکراو لە پارچەی کانزای ٤ گوێچکە دروست دەکرێت، کە پێی دەوترێت چوار گۆشە، کە لەناو کورەکاندا گەرم دەکرێتەوە بە پلەی گەرمی ٢٢٠ و بە دەست یان ئامێری تایبەت کە پێی دەوترێت کورە دەگۆڕدرێت و بەم شێوەیەش ئەم کانزایانە دەبنە ئاسنی درووستکراو. بێگومان زۆربەی ئەم فۆرمانە لە شێوەی بازنەی زۆر بچووکی یەک لە دوای یەکدان وەک مارمێلکە. ئەم بەشانەی ئاسنی درووستکراو لە دروستکردنی ئاسنی گوڵیشدا بەکاردەهێنرێن.
پڕفرۆشترین بەرهەمی جوانکاری و ئاسایش بۆ ماڵ و حەوشە دەرگا و پاسەوانی ئاسنین. ئەم بەرهەمانە بە بەکارهێنانی پەڕەی ئاسنی چەقۆدار و شێوەدار بەدەست دەهێنرێن و بەهۆی دیمەنە جوانەکەیان و بەرگرییەکی نائاسایییانەوە، بە تایبەتی سەرنجڕاکێشن بۆ کڕیاران.
بەهۆی دیزاینە جوان و هەمەچەشنەکانیانەوە، دەرگا و پاسەوانە ئاسنییەکان بە ئاسانی لەگەڵ هەر جۆرە تەلارسازی و شێوازێکی دیکۆراتدا دەگونجێت. لە دەرگای ئاسنییەوە بە دیزاینی کلاسیک و پێکهاتەی نەخشدارەوە تا دەگاتە پاسەوانی ئاسن بە دیزاینی مۆدێرن و داهێنەرانە، بە ئاسانی دەتوانیت بەرهەمێک بدۆزیتەوە کە لەگەڵ سەلیقە و پێداویستی کڕیاردا بگونجێت.
یەکێک لە سوودە گەورەکانی دۆڵ و پاسەوانی ئاسن بەرگرییەکی بەرزە لە بەرامبەر هۆکارە بەرگەهەواییەکان و پاراستنی خانوو و ناوچەکە. ئاسن بەهۆی بەرگرییەکەیەوە بەرگەی کاریگەرییەکانی با و باران و بەفر و تەنانەت بوومەلەرزە دەگرێت. بۆیە بەکارهێنانی دەرگا و پاسەوانە ئاسنییەکان وەک سیستەمێکی ئەمنی بۆ ماڵ و ناوچەکە زۆر کاریگەر و کارامەیە.
هەروەها جوانی و ڕەنگینیی دیزاینەکانی دۆڵ و پاسەوانە ئاسنییەکان وایان لێدەکات ببێتە توخمێکی دیکۆراتی بۆ ماڵەکە. ئەم بەرهەمانە بە ڕۆڵ و دیزاینی جیاوازەوە دەتوانن بەشداربن لە جوانی و سەرنجڕاکێشی ماڵەکە و ناوچەکە و بیکەن بە فەزای دڵڕفێن و خۆشەویست.
لە کۆتاییدا بەکارهێنانی دەرگا و پاسەوانە ئاسنییەکان وەک چارەسەرێکی هاوکات بۆ زیادکردنی ئاسایش و جوانی ماڵ و ناوچەکە زۆر کاریگەر و کارامەیە. بە لەبەرچاوگرتنی سوود و سوودەکانی ئەم بەرهەمانە، واباشە لە کاتی دیزاینکردن و دروستکردنی خانوو و ناوچەکەدا دەرگا و پاسەوانی ئاسن بەکاربهێنرێت بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی و جوانی خانووەکە و ناوچەکە بە باشترین شێوە.
